Baslik sahibi, ulan hem mutabakat hem de ortak ayni isim tamlamasinda gider mi diye dusunurken...
Konunun kisa spoileri (spoilerde artik nasil bir kelimeyse), insanlar konusa konusa hayvanlar koklasa koklasa yaklasimindaki anlasmazlik ve anlasma sureclerini degerlendirmek ve bu sureclerin olusum evrelerini hayat duzlemine zaman perspektifiyle oturtmak olarak verilebilir. (arkadasim sen de okudun ya ciddiye alip)
Gun gecmiyor ki, karakter dedigimiz o deliklerin ebatlari kuculmeye gorsun. Bir bakmissiniz ki elegin sahibi siz olmaniza ragmen kendinizi bile elegin deliklerinden geciremiyorsunuz. Secici gecirgenliginiz tavan yapmis ve gecirgenlik ön yarginizi maddeler uzerine insa etmis, objektifligi goz ardi etmissiniz.
Mutabik kalmaya hayatin her evresinde basliyoruz ve toplum ve bireylerle yaptigimiz mutabakatlar, bizim kendimizi ifade etmemizi, sosyal cevremizi ve de toplumun bize bakis acisinin sinirlarini, dolayisiyla kendi sinirlarimizi cizdiriyor.
Konuyu anlamayan demek istemiyorum, iki ornek ver lan diyen arkadaslar icin gunluk hayattan orneklerle canlandirma kismi, yazinin gercek kesit bolumu.
Simdi soyle guzelce bir cocuklugunuza inin, yillarca size yaramaz damgasini vurdu anneniz babaniz dayiniz halaniz. Dogal olarak yaramazlikla ister istemez bir mutabakat sagladiniz ve kendinizin yaramaz oldugunu dusunerek gunden gune simarik, zipir bir cocuk oldunuz. Ta ki babanizdan yediginiz ilk tokata kadar, o anda babanizin sizi anlamadigina dair mutabakat imzaladiniz, babanizin haberi olmadan ve bu mutabakat uzlasma yapilmadan tek tarafli olarak paraniz bitene kadar devam etti. Sonrasinda seve seve babanizdan para almaniz gerektiginin mutabakanizi yaptiniz cuzdaninizla ve bir onceki mutabakatinizi fesh ettiniz.
Yukaridaki ornekler sizin ic dunyanizla ilgili sadece sizi baglayici ve ic uzlasmanizi gerektirecek konuya giris ornekleriydi. Bundan sonraki kisimda secebileceginiz cevrenizle yaptiginiz mutabakatlarin aslinda sectiginiz cevreyi olusturdugunu anlamaniza yardimci olmayi hedeflemektedir. Daha dikkatli okursaniz sevinirim. Ayrica sondur o sigarayi arkadasim.
Gene ergenlik doneminizi dusunun 30-40 tane arkadasiniz var, bunlardan bir kismini daha cok sevmeye basliyorsunuz, daha bir yakin cevreniz oluyor. Bunun aslinda sizin karakterinizle hic bir alakasi yok, tamamen sans.
Mesela Kamil'in babasi ogluna gitar aliyor bir gun, siz de Kamil'le yakin yerlerde oturuyorsunuz, yapacak daha iyi bir alternatifiniz olmadigindan okuldan eve seve seve Kamil'le donuyorsunuz her gun. Kamil gitarini anlatiyor, ister istemez siz de bir gitar manyagi oluyorsunuz bu surecte ve diger insanlarin sizi cevreleyebilecekleri, etkileyebilecekleri noktalarina ya da ozelliklerine ilgi eksikliginden ya da ilgi tatmininden dolayi daha soguk duruyorsunuz, goremiyorsunuz.
Oysaki Tanju, sizden 3 km otede oturmasaydi, belki de Tanju ile okulda harac kesip mafya aday adayi olacaktiniz ama Kamil'den dolayi basci oldunuz, yarin konser gunu. Ha Kamil cok mu manyagiydi gitarin, yoo tamamen abisinin gitar calmasindan dolayi o da babasindan gitar istedi. Oysaki Tanju'nun abisi o yillarda BMW caliyordu. Gibi.
Ayni durumun kiz versiyonundaki Semra'nin annesinin liseden arkadasinin kizi olan Gulay da, sansa bakin ki sizin sinifta. Sizin annenizle Gulay'in annesi, 2 ayda bir ceyrek altinlarini degis tokus etmek suretiyle sosyallestiklerinden dolayi. Sizin en iyi arkadasiniz Gulay olmus cikmis. Ama Gulay inegin allahi, sabahtan aksama test cozuyor, okuldan eve gelip hemen odevini yapiyor. Eee nerde simdi sizin icinizdeki Paris Hilton ruhu. Yok kayip. Marie Curie olup cikiyorsunuz yillar icinde, sonra da frijit. Gulay da istemiyor boyle olmasini ama annesi Pavlov'un kopegi yapmis kizini, onune elmali kek koyunca geometri calismadan edemez hale gelmis.
Bu orneklerimizde de bireyin diger bireylerle yaptiklari mutabakatlarda uzlasmalarinda sansin ne kadar onemli bir
faktor oldugunu gorduk ve dikkat ederseniz, karakterler ozelliklerinin olusum esnasinda karakter yapicilarini hep bireyler olarak atadik.
Bu karakter yapicilar pek dogaldir ki, her zaman bireyler olarak karsimiza cikmaz bazen ugranan kucuk bir tecavüz ya da babanizin ani vefati ya da cok sevdiginiz sinif ogretmeninizin degismesi gibi olaylar da olabilir. Bunlara ornek falan vermeyecegim, sakin beklemeyin.
Son orneklem serimizde ise bireylerin icinde bulunduklari toplumla yaptiklari mutabakatlar ele alinacaktir. Toplumun bireyin kendisini nasil gordugu ve bu bakis acisini kabul edebilme ya da toplum bakis acisini yonlendirebilme uzerinde duracagiz.
Kamil'i hatirlarsiniz, saclari punk yapti, 15 piercingi var seneye Prens Albert'e girecek, citi piti bir marjinal kendileri. Toplum bu adami gorse ne der? "Siktimin gavati nerde yasiyon lan senin anan baban yok mu?" der.
Bunlar guzel laflar mi arkadasim, ama Kamil, insan-i kamilliginden degil de marjinal olmayi basarmis olmanin getirdigi toplumsal mutabakatla bu dislanmisliktan haz duyar.
Gulay 'i da hatirlarsiniz, essek kadar kari olmustur ama dominant annesi onun adina aldigi kararlardan dolayi kizi bon bir hale, karar veremeyen pisirik bir sekle sokmustur. "Kac yasindasin kizim sen" diye soran kadin hastaliklari uzmanina "28" diye yanit veren annesinin kurdugu baski. Gulay'i karar vermeme zorunlulugundan kurtardigi icin mutlu edebilecegi gibi ilk buldugu kocaya kacma hevesiyle yanip tutusan kiz kurusu gorunusu yolunda emekletebilir de.
Tanju ve abisini de hatirlarsiniz ki bu adamlar da, ahsap bir evi yakmak suretiyle kendilerine otopark yeri acarak, isleri buyutmus ve bu otoparki da cesitli yan faaliyetler icin merkez us olarak kullanmaktadirlar. Sosyal cevreleri bu adamlarin pis/kotu adam olduklarini bilirler ama gerek paraya yalakaliklarindan gerekse de gucten korktuklarindan dolayi, 21 yasindaki Tanju'ya abi cekerek ellerinde tavlayla muhabbete gelirler. Bu da Tanju ve abisinin toplumun onlarla yaptigi mutabakatin, yani yonlendirilmis toplumun onlara bakis acisinin gostergesidir.
Simdi muthis final kisminda, bu 3 karakterin yanyana gelip iki lafin belini kirma ihtimali nedir? Hadi iki lafi da gectim diyalog kurma, diyaloga hazir olma sanslari nedir? Biri marjinal punkci, digeri pisirik inek, oburu serseri pis adam.
Belki dolmusta "uzatir misin" ancak o kadar...
Yani belirli mutabakatlari imzalayip uzerinden yillari gecirince ve bu mutabakatlar sadece sizi baglayici olmayinca ortaya cikan duruma toplum uzerinde olusturdugunuz ve asil icinizde olusan karakterinizden daha sik kullandiginiz dis yuzunuz olusuyor ve bu dis yuzunuzun ustundeki elek deliklerinin sekli ya da sikligini belirleyen faktor tamamen sans.
